سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری «حوزه» بخش دوازدهم از روش سخنرانی دینی برگرفته از دروس «مؤسسه خطابه امیر بیان» را منتشر می کند.

 *روش های فیش برداری و منبع شناسی

 . فیش برداری از آیات

*اجزای فیش نویسی در تفاسیر آیات

الف: وارد کردن متن آیه و ترجمه در فیش

ب: وارد کردن لغات مشکل (به عنوان مثال در آیه «لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فی‏ کَبَدٍ»، لغت کبد را وارد کنیم).

ج: توضیحات مفسر (برای فهم مطالب مفید مفسر، باید تمام تفسیر آن آیه را مطالعه کرد).

د: مطالعه تفاسیر گوناگون (از کتاب های مختلف)

س: ورود احادیث مرتبط

خ: پاسخ به سوالات و شبهات (سوالات و شبهاتی که پیرامون آن وجود دارد را در فیش ذکر کنیم).

ش: بهترین نکات برداشت ها و پیام ها (اگر برای مخاطب مفید است) در فیش بیاوریم.

ر: فضیلت سوره

 . فیش برداری از روایات

مبلغان می توانند برای مطالعات روایی و فیش برداری از آن، به کتاب هایی همچون: خصال، ثواب الاعمال، علل الشرایع، اصول کافی، میزان الحکمه، العقول، نرم افزار جامع الاحادیث نور و ... مراجعه نمایند.

 *مزیت ها در انتخاب حدیث

الف: تقسیم داشتن حدیث

مثال: سه چیز گواه وجود جود و کرم در مرد است: خوش خویی، غلبه بر خشم و چشم پوشی

ب: مطلب عجیب؛ اما باورپذیر

ج: احادیثی که پاسخ به سوالات و شبهات روز یا مرتبط با مسائل روز باشند

د: احادث سبک زندگی (کتاب مفاتیح الحیاه آیت الله العظمی جوادی آملی)

س: احادیث اعتقادی؛ به ویژه مرتبط با ولایت اهل بیت(ع)

 . فیش برداری از داستان

مبلغان می توانند برای مطالعه کتب داستانی و فیش برداری از آن به کتبی همچون: داستان روایی، داستان شهدا، داستان علما و عرفا، داستان تاریخی، نرم افزار هدایت در حکایت اشراق و ... مراجعه نمایند.

*انواع داستان

الف: داستان روایی قرآنی

ب: داستان های علما و صلحا

ج: خاطرات شهدا

د: خاطرات شخصی

س: حکایت ها

ش: داستانواره (داستان هایی که واقعی نیستند و انشاءالله روش ساخت آن را در شماره های بعدی خواهیم آورد)

خ: داستان های تاریخی

*ویژگی های داستان مطلوب

الف: حائز اهمیت بودن شخصیت های داستان

ب: دارای فراز و فرود و پیچ و خم های متعدد که مخاطب نتواند پایان آن را حدس بزند.

ج: داشتن استناد قابل قبول و باورپذیری

د: روایی، قرآنی یا مُبین یک روایت یا آیه

س: داستان های قابل استفاده برای یکی از فصول سخنرانی (احساسی، اقناعی، انگیزشی و ...)

 . فیش برداری از شعر

کتاب هایی همچون دیوان حافظ، دیوان امام خمینی(ره)، بوستان سعدی، مثنوی معنوی، دیوان پروین، دیوان اعتصامی و ... از جمله کتبی است که برای استخراج شعرهای خوب و فیش برداری از آن بسیار مناسب می باشد.

*انواع اشعار مفید برای فیش نویسی

الف: شعرهای متناسب با مضمون آیه و روایات

ب: اشعار داستانی

ج: اشعار متناسب با یکی از فصول روش سخنرانی (اقناع اندیشه، پرورش احساس، ماندگاری کلام)

د: اشعار دارای طنز

5. فیش بردای از سخنان علما و بزرگان

6. فیش برداری از تمثیل و تشبیه

تمثیلات آیت الله حائری شیرازی، تمثیلات کتب شهید مطهری(ره)، سلوک باران آقای رنجبر، تمثیلات استاد قرائتی، باران حکمت آقای رنجبر و ... از جمله کتبی است که در این موضوع می تواند به مبلغین کمک کند.

مثال:

آیه و ترجمه:

«وَ مَن يَتَّقِ اللَّهَ يَجعَل لَهُ مَخرَجًا وَيَرزُقهُ مِن حَيثُ لا يَحتَسِبُ/ و هر کس تقوای الهی پیشه کند، خداوند راه نجاتی برای او فراهم می‌کند و او را از جایی که گمان ندارد روزی می‌دهد» (طلاق آیه 2 و 3)

روایت مرتبط:

رسول گرامی اسلام(ص) فرمودند: کسی که می خواهد از مشکلات رهایی یابد، به این آیه تمسک کند.

ملاک انتخاب آیه:

1. مرتبط با مسائل روز (یکی از مسائل روز، مشکلات و گرفتاری های مردم است که از این آیه می توان استفاده کرد)

2. آگاهی بخشی

3. آیات عرفانی قرآن

برداشت:

1. پاسخ به سوالات و شبهات: برخی زمان رسول گرامی اسلام(ص) با شنیدن این آیه، دست از کار کشیده و فقط عبادت می کردند که پیامبر(ص) فرمودند که غیر از عبادت، تلاش و کوشش نیز باید انجام دهید.

2. برداشت سیاقی (از صدر و ذیل آیه): کسی که تقوا پیشه کند (صدر)، رزق بدون حساب (ذیل) برای او خواهد آمد.